kiosterakis.gr +
ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ-ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ-ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
ΜΕ ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΜΑΤΙΑ...
Διάστημα
Η «σκοτεινή ενέργεια» ελέγχει το Σύμπαν;
Για το μυστήριο του συνεχώς διαστελλόμενου σύμπαντος μίλησε στο Ίδρυμα Ευγενίδου, ο δρ Τιερί Κουρβουαζιέ, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Αστρονομικής Εταιρείας. Πρόκειται για ένα θέμα επίκαιρο, καθώς το νόμπελ Φυσικής απονεμήθηκε σε τρεις επιστήμονες (τους Σαούλ Περλμούτερ και 'Ανταμ Ρις από τις ΗΠΑ και τον αμερικανο-αυστραλό Μπράιαν Σμιτ), οι οποίοι ανακάλυψαν το φαινόμενο, που αποδίδεται στην αινιγματική «σκοτεινή ενέργεια». Ο Ελβετός αστροφυσικός είχε την ευκαιρία να «ταξιδέψει» το ακροατήριό του στο χώρο και το χρόνο από τις απαρχές του σύμπαντος έως τις πιο πρόσφατες ανακαλύψεις της Κοσμολογίας και τη σημασία τους.
Καθ' όλη σχεδόν τη διάρκεια του 20ού αιώνα, οι περισσότεροι επιστήμονες θεωρούσαν ότι το σύμπαν, που δημιουργήθηκε πριν από 13,7 δισεκατομμύρια χρόνια με μια «Μεγάλη Έκρηξη» (Μπιγκ Μπανγκ), διαστέλλεται μεν, αλλά με συνεχώς επιβραδυνόμενο ρυθμό λόγω της επίδρασης της βαρύτητας.
Όταν, το 1987, ξεκίνησε το ερευνητικό πρόγραμμα μελέτης των εκρήξεων σούπερ-νόβα «Supernova Cosmology Project», από ερευνητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια-Μπέρκλεϊ με επικεφαλής τον Περλμούτερ, ο βασικός του στόχος ήταν να υπολογίσει, μέσα από την ανίχνευση συγκεκριμένων υπερκαινοφανών αστέρων Τύπου Ια, το ρυθμό με τον οποίο η διαστολή του σύμπαντος επιβραδύνεται.
Λίγα χρόνια αργότερα, το 1995, μία δεύτερη ερευνητική ομάδα, η «High Z Supernova Team» (των Ρις και Σμιτ), άρχισε μια ανάλογη έρευνα με σούπερ-νόβα.
Υπάρχει ζωή στη μαύρη τρύπα του σύμπαντος;
Η ανθρωπότητα κάποια στιγμή μπορεί να φθάσει στο σημείο να ζει μέσα σε μια υπερμεγέθη μαύρη τρύπα του σύμπαντος, κάτι που ίσως ήδη κάνουν μερικοί εξελιγμένοι πολιτισμοί εξωγήινων, ακόμα και στον δικό μας γαλαξία. Αυτό ισχυρίζεται τουλάχιστον ένας ρώσος κοσμολόγος, υποστηρίζοντας ότι είναι θεωρητικά εφικτό, αν και θα χρειαστεί ασφαλώς πολύς χρόνος για να αποδειχτεί αν κάτι τέτοιο έχει βάση αλήθειας. Ο Βιατσεσλάβ Ντοκουτσάεφ του Ινστιτούτου Πυρηνικών Ερευνών της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών στην Μόσχα, ο οποίος δημοσίευσε σχετική μελέτη στο online επιστημονικό περιοδικό arXiv του πανεπιστημίου Κορνέλ των ΗΠΑ, υποστηρίζει ότι, παρόλο που οι μαύρες τρύπες θεωρούνται η πιο καταστροφική δύναμη στο σύμπαν, άρα η ζωή σε αυτές φαντάζει αδιανόητη, τελικά μπορεί να φιλοξενούν συνθήκες κατάλληλες για ζωή στο εσωτερικό τους.
Μάλιστα θεωρεί ότι, αν όντως υπάρχει οργανωμένη ζωή μέσα σε κάποια τεράστια μαύρη τρύπα, θα πρόκειται πλέον για τον πιο εξελιγμένο πολιτισμό του γαλαξία μας.
Οι μαύρες τρύπες διαθέτουν τρομακτικές βαρυτικές και ελκτικές δυνάμεις, ''ρουφώντας'' κάθε τι που βρίσκεται στον περίγυρό τους, ακόμα και το φως. Οτιδήποτε διασχίζει τον λεγόμενο ''ορίζοντα γεγονότων'' τους, δηλαδή τα όρια της επίδρασής τους, δεν ξαναεμφανίζεται ποτέ πια, καθώς έχει περάσει το σημείο χωρίς επιστροφή.
Όμως, σύμφωνα με τον Ντοκουτσάεφ, μέσα σε μια περιστρεφόμενη μεγάλη μαύρη τρύπα μπορεί να υπάρχουν περιοχές, όπου τα φωτόνια είναι δυνατό να επιβιώσουν σε σταθερές περιοδικές τροχιές.
Πανίσχυρη εκπομπή ακτίνων-γ από πάλσαρ
Οι αστροφυσικοί εντόπισαν μια τρομερής ενεργειακής ισχύος εκπομπή ακτίνων γάμμα από ένα άστρο τύπου "πάλσαρ" στο Νεφέλωμα του Καρκίνου, η οποία ξεπερνά οτιδήποτε έχουν ποτέ παρατηρήσει και καταρρίπτει τις μέχρι τώρα θεωρίες τους σχετικά με τις ενέργειες που είναι δυνατό να παράγουν τα πάλσαρ (pulsars). Οι απρόσμενοι παλμοί ακτίνων-γ, που είχαν ενέργεια πάνω από 100 δισεκατομμύρια ηλεκτρονιοβόλτ (100 GeV), δηλαδή 100 δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη ενέργεια από το ορατό φως και 100 εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από τις ιατρικές ακτίνες Χ, ανιχνεύθηκαν από τη διάταξη τηλεσκοπίων Veritas στην Αριζόνα των ΗΠΑ.
Μάλιστα υπάρχουν ενδείξεις ότι η εκπεμπόμενη ενέργεια μπορεί να φθάνει μέχρι και στην τάξη μεγέθους των τρισεκατομμυρίων ηλεκτρονιοβόλτ (TeV), δηλαδή στο ενεργειακό επίπεδο των συγκρούσεων σωματιδίων στον μεγάλο επιταχυντή του CERN.
Η σχετική ανακάλυψη παρουσιάστηκε από διεθνή ομάδα επιστημόνων, με επικεφαλής τον Νεπόμουκ Ότε του Ινστιτούτου Σωματιδιακής Φυσικής του πανεπιστημίου της Καλιφόρνια (Σάντα Κρουζ), στο περιοδικό "Science".
"Ήταν απολύτως μη αναμενόμενο. Μείναμε με το στόμα ανοιχτό", δήλωσε χαρακτηριστικά ο ερευνητής Άντριου ΜακΚαν του πανεπιστημίου ΜακΓκιλ του Καναδά.
Τι είναι το Eduspace;
Η ιστοσελίδα Eduspace έχει στόχο να παράσχει σε μαθητές και καθηγητές γυμνασίου ένα εργαλείο εκμάθησης και διδασκαλίας. Προορίζεται ως η πρώτη επαφή με δεδομένα διαστημικών εικόνων και, συγκεκριμένα, με ένα ευρύ πεδίο εφαρμογών παρατήρησης της Γης για εκπαίδευση και εξάσκηση.
Η ιστοσελίδα Eduspace ενθαρρύνει τους καθηγητές να χρησιμοποιούν δεδομένα παρατήρησης της Γης στη διδακτέα ύλη τους, παρέχοντας εργασίες που είναι έτοιμες για χρήση. Είναι πλούσια σε διδακτικό υλικό, ειδικά σε ό,τι αφορά τοπικά και παγκόσμια δορυφορικά δεδομένα απομακρυσμένης ανίχνευσης. Αποτελεί μια πηγή ιδεών για τον τρόπο παρουσίασης θεμάτων σχετικά με το διάστημα στην αίθουσα διδασκαλίας, ενώ παρουσιάζονται και παραδείγματα πλήρους κλίμακας.
Σχετικά με τη Γη από το Διάστημα
Η ενότητα αυτή παρέχει εικόνες υψηλής χωρικής ανάλυσης που λήφθηκαν επάνω από μεγάλες πόλεις και τοπία της Γης. Έχει σκοπό να κινήσει το ενδιαφέρον των μαθητών και των καθηγητών ώστε να δουν τις εικόνες που λήφθηκαν από τους δορυφόρους παρατήρησης της Γης, να βρουν τη γενέτειρά τους και πιθανώς ακόμη και το σχολείο τους. Οι καθηγητές και οι μαθητές καλούνται να δουλέψουν με αυτά τα δεδομένα μελετώντας τις διάφορες ασκήσεις που παρέχονται στις διαφορετικές περιπτωσιολογικές μελέτες. Ένας από τους στόχους αυτών των περιπτωσιολογικών μελετών είναι να εμπνεύσουν τα σχολεία ώστε να δημιουργήσουν παρόμοιες αναφορές σε σχέση με τη δική τους περιοχή.