kiosterakis.gr +

ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ-ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ-ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΜΕ ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΜΑΤΙΑ...

Η «σκοτεινή ενέργεια» ελέγχει το Σύμπαν;

Η «σκοτεινή ενέργεια»Για το μυστήριο του συνεχώς διαστελλόμενου σύμπαντος μίλησε στο Ίδρυμα Ευγενίδου, ο δρ Τιερί Κουρβουαζιέ, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Αστρονομικής Εταιρείας. Πρόκειται για ένα θέμα επίκαιρο, καθώς το νόμπελ Φυσικής απονεμήθηκε σε τρεις επιστήμονες (τους Σαούλ Περλμούτερ και 'Ανταμ Ρις από τις ΗΠΑ και τον αμερικανο-αυστραλό Μπράιαν Σμιτ), οι οποίοι ανακάλυψαν το φαινόμενο, που αποδίδεται στην αινιγματική «σκοτεινή ενέργεια».

Ο Ελβετός αστροφυσικός είχε την ευκαιρία να «ταξιδέψει» το ακροατήριό του στο χώρο και το χρόνο από τις απαρχές του σύμπαντος έως τις πιο πρόσφατες ανακαλύψεις της Κοσμολογίας και τη σημασία τους.

Καθ' όλη σχεδόν τη διάρκεια του 20ού αιώνα, οι περισσότεροι επιστήμονες θεωρούσαν ότι το σύμπαν, που δημιουργήθηκε πριν από 13,7 δισεκατομμύρια χρόνια με μια «Μεγάλη Έκρηξη» (Μπιγκ Μπανγκ), διαστέλλεται μεν, αλλά με συνεχώς επιβραδυνόμενο ρυθμό λόγω της επίδρασης της βαρύτητας.

Όταν, το 1987, ξεκίνησε το ερευνητικό πρόγραμμα μελέτης των εκρήξεων σούπερ-νόβα «Supernova Cosmology Project», από ερευνητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια-Μπέρκλεϊ με επικεφαλής τον Περλμούτερ, ο βασικός του στόχος ήταν να υπολογίσει, μέσα από την ανίχνευση συγκεκριμένων υπερκαινοφανών αστέρων Τύπου Ια, το ρυθμό με τον οποίο η διαστολή του σύμπαντος επιβραδύνεται.

Λίγα χρόνια αργότερα, το 1995, μία δεύτερη ερευνητική ομάδα, η «High Z Supernova Team» (των Ρις και Σμιτ), άρχισε μια ανάλογη έρευνα με σούπερ-νόβα.

 

Αντίθετα όμως με τις αρχικές προθέσεις των επιστημόνων, τα αποτελέσματα των δύο ερευνητικών ομάδων, που ανακοινώθηκαν επίσημα το 1998, προκάλεσαν μεγάλη έκπληξη στη διεθνή επιστημονική κοινότητα, καθώς η ανάλυση των δεδομένων, αντί να οδηγήσει στον υπολογισμό του ρυθμού επιβράδυνσης της διαστολής του σύμπαντος με περισσότερη ακρίβεια, όπως όλοι περίμεναν, οδήγησε στο ακριβώς αντίθετο συμπέρασμα, δηλαδή ότι η διαστολή του Σύμπαντος είναι επιταχυνόμενη.

Για να εξηγήσουν οι επιστήμονες αυτή την επιταχυνόμενη κοσμική διαστολή, εκτίμησαν ότι το συνολικό απόθεμα μάζας και ενέργειας του σύμπαντος θα πρέπει να κυριαρχείται από ένα, άγνωστο μέχρι στιγμής, μυστηριώδη παράγοντα που εξουδετερώνει τη δύναμη της βαρύτητας. Αυτό το «κάτι» το ονόμασαν «σκοτεινή ενέργεια».

Οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι από τη συνολική μάζα και ενέργεια του Σύμπαντος το κατά πολύ μεγαλύτερο ποσοστό 73% έως 74% αντιστοιχεί στην άγνωστη «σκοτεινή ενέργεια», ένα 22% έως 23% αντιστοιχεί στην εξίσου άγνωστη «σκοτεινή ύλη», ενώ μόλις το υπόλοιπο 4% αντιστοιχεί στην κλασική (βαρυονική) ύλη, από την οποία αποτελούνται τα δισεκατομμύρια άστρα και οι γαλαξίες του σύμπαντος, αλλά κι εμείς οι ίδιοι.

Ο Κουρβουαζιέ τόνισε ότι σήμερα οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν τι είναι η σκοτεινή ενέργεια, καθώς καμία γνωστή μορφή ύλης δεν έχει τέτοιες ιδιότητες, όπως η «αρνητική πίεση» και η «απωθητική» βαρύτητα.

Υπογράμμισε ότι οι αστρονομικές παρατηρήσεις δείχνουν πως το σύμπαν ελέγχεται από δυνάμεις της ύλης, οι οποίες είναι πλήρως άγνωστες. Επεσήμανε ότι στο μέλλον ή θα βρεθεί μια νέα κοσμολογική «σταθερά» ή μια νέα μορφή ύλης ή μια νέα Φυσική, γι' αυτό, όπως είπε, τα μελλοντικά βήματα αναμένεται να κρύβουν εκπλήξεις.

Προς το παρόν, τόνισε, οι αστροφυσικοί και οι κοσμολόγοι αναζητούν στο εργαστήριο (ιδίως στο CERN) να ανιχνεύσουν την σκοτεινή ύλη και, παράλληλα, πασχίζουν να κάνουν καλύτερες μετρήσεις για τη διαστολή του σύμπαντος και να κατανοήσουν τι είναι η σκοτεινή ενέργεια.

Στην κατεύθυνση αυτή, όπως είπε, θα βοηθήσει σημαντικά η μελλοντική ευρωπαϊκή διαστημική αποστολή «Ευκλείδης», την οποία εξήγγειλε η ESA.

Ο Κουρβουαζιέ απέκτησε διδακτορικό στη θεωρητική Φυσική το 1980 από το πανεπιστήμιο της Ζυρίχης και στη συνέχεια εργάστηκε στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA).

Από το 1988 ερευνά τα άστρα στο Αστεροσκοπείο του πανεπιστημίου της Γενεύης, όπου σήμερα είναι πια καθηγητής και επικεφαλής του Κέντρου Επιστημονικών Δεδομένων Integral.

Η έρευνά του εστιάζεται κυρίως στους ενεργούς γαλαξιακούς πυρήνες (κβάζαρ) και στην αστροφυσική υψηλών ενεργειών.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Online Επισκέπτες

Αυτήν τη στιγμή επισκέπτονται τον ιστότοπό μας 183 guests και κανένα μέλος

Πολιτική απορρήτου...

Ο ιστότοπος αυτός, χρησιμοποιεί μικρά αρχεία που λέγονται cookies τα οποία βοηθούν να βελτιωθεί η περιήγησή σας. Αν συνεχίσετε να χρησιμοποιείτε αυτόν τον ιστότοπο, θα υποθέσουμε ότι συμφωνείτε με αυτή την πολιτική...